गौरा पर्व शुरु

धनगढी । सात नम्बर प्रदेशको प्रमुख धार्मिक, सांस्कृतिक पर्व गौरा शुक्रबारदेखि विधिवत रूपमा शुरु भएको छ ।
भाद्र कृष्ण पञ्चमीका दिनदेखि शुरू हुने गौरा पर्वको पहिलो दिन बिहीबार घरघरमा महिलाले तामाका भाँडामा बिरुडा अर्थात् ५ प्रकारको अन्न भिजाएर पर्वको विधिवत आरम्भ गरे ।
डोटी बहुमुखी क्याम्पसका प्राध्यापक डाक्टर बद्री बिनाडी अनुसार महिलाले व्रत बसेर गोरस, कलौं, मास, गहत र गहुँ मिसाएर तामाका भाँडामा बिरुडा भिजाए । प्राध्यापक बिनाडीका अनुसार गौराको दोस्रो दिन महिलाले पानीका मुहान र पँधेरामा शुभमूहुर्तमा सामूहिक रूपमा बिरुडा धोएर गौरा देवीको स्थापना गर्नेछन् ।
गौरा पर्वमा विशेषगरी विवाहित महिलाहरू सप्तमी र अष्टमीमा ब्रत बस्ने गर्दछन् । ब्रतालू महिलाले सप्तमीका दिन गौरा देवीलाई नजिकको मठ–मन्दिरमा भित्र्याएर पूजाअर्चना गरी दुबधागो चढाउने गर्छन् भने अष्टमीका दिन बिहानैदेखि गौरा मनाउने स्थल गौरा खलोमा पूजाआजा गर्ने गर्दछन् । सोही दिन साँझपख अभिशेष गरेर दुबधागो घाँटीमा लगाएर देवीको पूजा गर्ने परम्परा रहेको प्राध्यापक बिनाडीले जानकारी दिए ।
अष्टमीकै दिन ब्रतालु महिलाले प्रसादका रूपमा बिरुडा ग्रहण गरी आफ्ना घरपरिवारका सदस्यको टाउकोमा पुज्ने र निधारमा बिरुडा थापिदिने चलन रहेको छ ।
सात नम्बर प्रदेशका दार्चुला, बैतडी, डडेल्धुरा र डोटीमा गौरा पर्व निकै धुमधामसाथ मनाइने गर्दछ । यी जिल्लामा शुक्रबारदेखि गौराको रौनक बढेको छ । गौरा पर्वमा पौराणिक कथामा आधारित देउडा, देवीदेवताका गाथा र धार्मिक ग्रन्थ गाउने गरिन्छ । त्यस्तै, सामाजिक विकृति, बिसंगति विरुद्ध पनि देउडाका माध्यममबाट प्रहार गरिन्छ । महिलाले यस अवसरमा देउडाका माध्यमबाट आफ्ना सुख–दु:ख व्यक्त गर्ने गर्दछन् ।
गौरा बिसर्जन नगरिएसम्म गौराघरमा पुरुष तथा महिला छुट्टाछुट्टै रूपमा गोलबद्ध भई स्थानीय लोकभाषामा देउडा, चैत, धमारी आदि खेल्ने गर्दछन् । त्यस्तै, देउडा गीतका माध्यमबाट एकअर्काका दु:खसुख बाँड्नुका साथै माया प्रेम बाड्ने गरिन्छ । गौरा पर्वलाई एकताको पर्वका रूपमा पनि लिइन्छ ।
गौराको अनुकूल तिथि हेरेर बिसर्जन गर्ने गरिन्छ । गौरा पर्वले मानिसमा धार्मिक आस्था र आपसी सद्भाव बढाउन मद्दत पुर्‍याउनुका साथै भगवान शिव र भगवति गौरीको पूजाआजा गर्नाले सुखशान्ति प्राप्त हुने, ईष्ट र कुलदेवता प्रसन्न हुने जनविश्वास छ ।
डोटेली लोक संस्कृतिको ज्ञाता समेत रहेका प्राध्यापक विनाडीले गोराको ऐतिहासिकताबारे प्रकाश पार्दै भने– प्राचीन हैयवंशी राजामध्येका सहस्त्रार्जुनले भृगुवंशी ब्राह्मणबाट आफ्नो धन फिर्ता माग्ने क्रममा ब्राह्मणलाई मारेपछि उनकी ब्राह्मणीले आफनो सतित्व रक्षार्थ गुफामा गएर निराहार रही भगवान शिवको उपासना गरेकी थिइन् । उपसानाको फलस्वरूप उनले तेजिलो पुत्री लाभ गरिन् । ती बालिकाको तेजले राजा सहस्त्रार्जुन अन्धा हुन पुगे । आँखा नदेख्ने भएपछि राजा सहस्त्रार्जुनले ब्राह्मणीसंग माफी माग्नु परेकाले गौरीलाई सर्वशक्तिमान मान्दै गौरा पर्व मनाउने प्रचलन शुरु भएको हो ।
यसैबीच, गौरापर्वको अवसरमा धनगढीमा ‘गौरा महोत्सव’ को आयोजना गरिने भएको छ । राष्ट्रिय लोक तथा दोहरी गीत प्रतिष्ठान, प्रदेश ७ को आयोजनामा धनगढीमा गौरा महोत्सवको आयोजना गरिने जनाइएको छ ।
त्यस्तै, कञ्चनपुरको बेलडाँंडी गाउँपालिका वडा नम्बर १ मा रहेको अलस्टार युवा क्लवको आयोजनामा गौरापर्वको अवसरमा शुक्रबार फुटवल प्रतियोगिता शुरु भएको छ ।
प्रतियोगिताको बेलडाँडी गाउँपालिका अध्यक्ष धनबहादुर थापाले उद्घाटन गरे ।
आयोजक अलस्टार युवा क्लवका अध्यक्ष चेतबहादुर शाहीले प्रतियोगितामा २३ टिमको सहभागिता रहेको छ ।