सम्पादकीय : एम्बुलेन्स चालकहरूको पीडा

बिरामीलाई छिटोछरितो तथा सुरक्षित ढंगले अस्पतालसम्म पु¥याउने अहम् कार्य गर्ने एम्बुलेन्स चालकहरूले सरकारले निर्धारण गरेको न्युनतम पारिश्रमिक समेत पाउन सकेका छैनन । सरकारले गत वर्ष नै श्रमिकको न्युनतम मासिक पारिश्रमिक साढे तीन हजार रुपैया“ निर्धारण गरेको भए पनि सुदूरपश्चिम प्रदेशका एम्बुलेन्स चालककले निकै कम पारिश्रमिकमा काम गर्न बाध्य रहेको देखिएको छ । स्वयं सरकारी अस्पताल तथा स्वास्थ्य संस्थामा काम गर्ने एम्बुलेन्स चालकले समेत सरकारले निर्धारण गरेको न्युनतम पारिश्रमिकभन्दा निकै कममा काम गरिरहेको देखिएको छ । त्यस्तै अवस्था निजी अस्पताल वा स्वास्थ्य संस्थाका एम्बुलेन्स चालकको पनि रहेको छ । प्रायः एम्बुलेन्स चालकले पा“चदेखि सात हजार रुपैया मासिक पारिश्रमिकमा काम गरिरहेको पाइन्छ । एम्बुलेन्स अरु सवारी साधन जस्तो निश्चित समयतालिका अनुसार सञ्चालन हुदैन । तर, एम्बुलेन्स सधैं तयारी अवस्थामा रहनु पर्ने र स्वाभाविक रुपमा एम्बुलेन्स चालक पनि चौबीसै घन्टा तयारी अवस्थामा रहनु पर्ने हुन्छ । किनकि कुन वेला बिरामीलाई कहा“ पु¥याउनु पर्छ भन्ने पहिल्यै निर्धारित हुदैन ।
सरकारले निर्धारण गरेको न्युनतम पारिश्रमिक पनि पाउन नसकेका एम्बुलेन्स चालकहरूका पीडा तथा गुनासाप्रति अहिलेसम्म सम्वद्ध निकायबाट चासो समेत लिएको पाइदैन । न त उनीहरूको सेवा सुविधाको सुनिश्चिताका लागि ठोस प्रयास नै भएको पाइन्छ । कम्तिमा सरकारले निर्धारण गरेको न्युनतम पारिश्रमिक पाउने श्रमिकहरू सबैको हक हो । आफनो अधिकार प्राप्तीका लागि जुलुस नारा गरे मात्रै सम्वद्ध सरकारी निकायले चासो देखाउने बिडम्बनापुर्ण अवस्था रहेको सन्दर्भमा एम्बुलेन्स चालकहरूले पनि त्यस्तै बाटो अवलम्बन गरे भने सिर्जना हुने समस्याप्रति समय मै सजग हुनु आवश्यक छ । त्यस्तै, एम्बुलेन्स चालकले अझ बढी संगठित भएर आफ्ना हकअधिकार प्राप्त गर्नेतर्फ अग्रसर हुनु पर्दछ ।
एम्बुलेन्स चालकहरूले निकै कम पारिश्रमिकमा काम गर्न बाध्य भइरहेको अवस्थामा सुधार गर्नका लागि कम्तिमा प्रदेश सरकारले ठोस नीति तर्जुमा गर्ने र कार्यान्वयन गर्नेतर्फ पहल गर्नु पर्दछ । सरकारी अस्पताल वा स्वास्थ्य संस्था हुन वा निजी अस्पताल वा अन्य स्वास्थ्य संस्थामा काम गर्ने एम्बुलेन्स चालक हुन सबैका लागि समान सेवासुविधाको व्यवस्था गर्नेतर्फ गम्भीरतापुर्वक पहल गरिनु पर्दछ । यसका लागि एम्बुलेन्स चालक, अस्पताल तथा स्वास्थ्य संस्था र सम्वद्ध सरकारी निकायबीच छलफल गरेर दीर्घकालीन रुपमा नीति अवलम्बन गरिनु पर्दछ । बिरामीलाई छिटोछरितो र सुरक्षित ढंगले अस्पताल पु¥याउने संवेदनशील कार्य गर्ने एम्बुलेन्स चालकका गुनासाप्रति गम्भीर भएर उनीहरूका गुनासा र मागको यथोचित सम्बोधन गर्नेतर्फ पहल गर्नु आवश्यक छ । त्यस्तै, कतिपय सन्दर्भमा एम्बुलेन्सहरूको दुरुपयोग हुने गरेका घटना दोहोरिने गरेकोमा त्यसको कडाईका साथ नियन्त्रण गर्न पनि ठोस प्रयास गरिनु पर्दछ । एम्बुलेन्स चालकलाई अझ जिम्मेवार बनाउन पनि उनीहरूका लागि समयानुकुल सेवा सुविधा प्रदान गर्ने तथा सेवा निवृत्त भएपछि पनि जीवन निर्वाहका लागि निवृत्तिभरण वा त्यस्तै अन्य सुविधाको प्रबन्ध गरिनु पर्दछ । एम्बुलेन्स चालकले निकै कम पारिश्रमिकमा काम गर्नुपर्ने बाध्यताको छिटो अन्त्य गर्नेतर्फ गम्भीरतापुर्वक पहल गरिनु पर्दछ ।