डोकोमा साग, आँखामा पढाईको सपना

लम्की । उनी हरेक बिहान डोकोभरी हरियो साग बोकेर बलिया बजारतर्फ गइरहेको भेटिन्छन् । हिउदे सागपातको मौसममा बिहान सबेरै उठेर बारीमा गएर तोरीको साग टिप्नु र डोकोमा बोकेर घरबाट डेढ घन्टाको दूरीमा रहेको बलिया बजारमा लगेर बेच्नु उनको अहिलेको दैनिकी बनेको छ ।
लम्कीचुहा नगरपालिका वडा नम्बर ६, बावनपुरकी १३ वर्षीया चम्फा बिसी दशैंको बिदा भएदेखि दैनिक बजारमा गएर सागतरकारी बिक्री गरिरहेकी छिन् । उनी स्थानीय श्रीशम्भु सुनन्दा आधारभूत विद्यालयमा ५ कक्षाकी छात्रा हुन् । “दशैंतिहारको बिदाका लागि स्कूलले धेरै होमवर्क दिएको छ । त्यही होमवर्कका लागि कापीकलमको जोहो गर्न दैनिक साग बेच्ने गर्दछु” बालिका चम्पाले भनिन्– “घरमा बृद्ध हजुरबुबा मात्रै हुनुहुन्छ । साग बेचेरै कापीकलमको व्यवस्था गर्ने गरेकी छु ।”
चम्फाका ८२ वर्षीय हजुरबुबा बहादुरसिंह बुढाले आफूलाई हिड्न गाह्रो हुने र भारी बोक्न नसक्ने भएकाले नातिनीलाई डोकोमा साग बोकाएर बजारमा बेच्न गरेको बताए । “सागतरकारी बिक्रीबाट आएको रकमबाट नातिनी (चम्फा) ले कापी कलमको व्यवस्था गर्छिन्” उनले भने– “बाँकी रहेको रकम घरखर्चमा लगाउँछु ।”
चम्फाकी आमा बिरामी भएपछि उनका बुबा र चार जना भाइबहिनी भारतमा रहेका छन् । “उता (भारत) बाट पैसा आउँदैन” उनले भनिन्– “त्यसैले मैले आफ्नो कलमकापीको जोहो गर्नका लागि साग तरकारी बेच्ने गरेकी छु ।” उनले पढेर प्रहरी बन्ने सपना पालेकी छिन् ।
हजुरबुबा बहादुरसिंहका अनुसार नातिनी चम्फाको पढाई राम्रो छ । “स्कूल जाने निकै रहर गर्छे” उनी भन्छिन्– “तर, म बुढोले के गरुँ ?, पढाउनका लागि आर्थिक अवस्था छैन । कापीकलमसम्म किन्न सक्दिन, कसरी पढाऊँ ?”
उनले दर्शैतिहारको बिदामा सात/आठ सय रुपैयाँको साग बिक्री हुने आश गरेकी छिन् । अहिले बजारमा तोरीको साग छिटो बिक्री हुने गरेको उनको अनुभव छ ।
चम्फा बृद्ध हजुरबुबा बहादुरसिंहसँग बस्ने गरेकी छिन् । उनका तीन छोरा र आठ छोरी छन् । सबै अलग भइसकेका छन् । उनी एक्लै बस्छन् र नातिनी पनि उनीसँगै बस्छिन् । भन्छन्– “मेरा सबै छोराछोरी अलगअलग बस्छन् । म नातिनीको भरमा बसेको छु । हामीले त पढ्न पाएनौं, अब यो नातिनीलाई पढाउन सकेको भए धन्य ठान्थे ।”