आन्तरिक पर्यटकको रोजाई बन्दै चिडियाताल

धनगढी । कैलालीको घोडाघोडी नगरपालिकको पूर्वपश्चिम राजमार्गदेखि पाँच सय मिटर उत्तरमा रहेको चिडिया ताल । प्राकृतिक रुपमा निकै सुन्दर यो ताल केही समययता आन्तरिक पर्यटकको रोजाईं बन्दै आएको छ ।

स्थानीयको अथक प्रयासको फलस्वरुप चिडिया तालको स्वरुप नै बदलिएको छ । संरक्षणको अभावमा कुनै वेला सुक्ने अवस्थामा पुगेको चिडियाताल अहिले हराभरा देखिएको छ । तालमा पानीको सतह बढेको छ । चिडिया ताल सामुदायिक बन समितिका अध्यक्ष चक्र बिष्टले भने– संरक्षणको अभावमा ताल सुक्दै गएको थियो । हामीले विभिन्न निकायबाट सहयोग जुटाएर संरक्षणको प्रयास गरिरहेका छौं ।

उनका अनुसार तालको वरिपरि अहिले ग्याबिन जाली र ड्याम निर्माण गरिएको छ ।
घोडाघोडी नगरपालिका वडा नम्बर १ र २ मा पर्ने सो तालमा ग्याविन जाली र ड्याम निर्माण गर्नका लागि आर्थिक वर्ष २०७६÷७७ मा राष्ट्रिय ताल संरक्षण विकास कोषबाट पाँच लाख रुपैयाँ अनुदान प्राप्त भएको थियो । स्थानीयले करिब एक लाख २९ हजार रुपैया“ बराबरको जनश्रमदान गरेका थिए । त्यस्तै, पर्यटन प्रवद्र्धनका लागि १० लाख रुपैया““ अनुदान प्राप्त भएको थियो ।
ग्याविन जाली र ड्याम निर्माणसहित ताल संरक्षणमा जुटे पनि पर्यटकलाई आकर्षण गर्न थप भौतिक संरचना बनाउन बजेट अभाव भएको बन समितिले जनाएको छ । ‘हामीले यहा“ पिक्निक स्थल र पर्यटन पर्यावरणका संरचनाहरू बनाउने भनेर डिपिआर तयार गरेका छौं’ अध्यक्ष विष्टले भने– सो डिपिआर अनुसार चिडिया तालको संरक्षणका लागि छ करोड ९२ लाख रुपैयाको लागत अनुमान गरिएको छ ।

नौ हेक्टर जग्गामा फैलिएको चिडिया तालमा विभिन्न प्रजातीका जलचर, चराचुरुंगी, तथा विभिन्न प्रजातीका गोही सहितका सरिसृपहरू रहेका छन् । सो तालमा हिउदमा बसाई सरेर आउने साइवेरियन चराहरू पर्यटकको आकर्षण बन्ने गरेको स्थानीयको अनुभव छ ।

स्थानीयले २०७२ सालदेखि ताल संरक्षणका लागि पहल थालेका थिए । स्थानीय सनेश शाहीको नेतृत्वमा ताल संरक्षणका लागि महोत्वसको पनि आयोजना गरिएको थियो । सनेश भन्छन्– अहिले व्यवस्थित बाटो, ग्याविन जाली र ड्यामका कारण ताल संरक्षण भएको छ ।

उनले पर्यटकलाई लोभ्याउन थप संरचना निर्माणका लागि स्थानीय तह, प्रदेश र संघिय सरकारले सहयोग गर्नुपर्ने बताए । अहिले चिडियाताल अवलोकनका लागि दैनिक एक सयदेखि एक सय ५० जनासम्म आउने गरेका छन् ।

सो ताल अहिले सामुदायिक वन मातहतमा रहेको छ । सो वन एक सय २७ हेक्टरमा फैलिएको छ । नौ हेक्टरभित्र १४ वटा ताल रहेको जनाइएको छ । परापूर्व कालमा थारु भाषामा सो ताललाई चिरैया ताल भनिदै आएकोमा अहिले चिडिया तालका नाममा प्रचलित भएको छ ।