पाँच पोका च्याउको वीऊबाट सफल किसान

धनगढी । कुनै पनि व्यवसाय तथा व्यापार गर्न ठुलो पुँजी चाहिन्छ भन्ने जरुरी छैन । सानो लगानीबाटै मानिसले धेरै आम्दानी गर्न सक्छन् भन्ने उदाहरण हुन गोदावरी नगरपालिकाका कृषक प्रेमराज भट्ट ।

२०६८/६९ सालमा उनले एक हजार रुपैयाँमा पाच पोका च्याउका वीऊ खरिद गरे । त्यसलाई घरभित्रै उमारेर बजारमा पुर्याए । अहिले उनी एउटा सफल च्याउ खेती व्यवसायी बनेका छन् ।

च्याउँ खेतीबाट कृषि पेशामा प्रवेश गरेका उनले अहिले कुरिलो खेती, कुखुरापालन, माछापालन पनि गरिरहेका छन् । ‘एक हजार रुपैयाँको च्याउको बीउ किनेर कृषि कर्म अगाडि बढाएँ,’ उनले भने– ६ वर्षमै कृषिबाटै एक करोड बढीको रुपैयाँ कारोबार गर्न थालेको छु ।

उनले कृषि व्यवसायबाटै ६ वर्षमै कुखुराका दाना बिक्री गर्ने थोक पसल सञ्चालन गर्नुका साथै ६ बिघा जमिनमा कुरिलो खेती, एक विगाहमा माछापालन गरेका छन् । भट्टले २६ टनेलमा च्याउ खेती, ६ हजार कुखुरा पालन गरेका छन् । ‘कृषिमै हात हालेको छोटो समयमै सन्तोषजनक छु,’ उनले थपे ।

प्रेमराजले जडीबुटीलाई टेवा पुगोस् भनेरै कुरिलो खेती सुरु गरेको बताए । ‘कुरिलोको जरा महंगोमा बिक्री हुने भएकाले अहिले ६ बिघा जमिनमा खेती गरेको छु,’ उनले भने । चिम्ट्याइलो माटो र पानी नजम्ने जमिनमा कैलालीमा कुरिलो खेती राम्रो हुने उनले बताए । ‘यहाँको जमिन र हावा पानी कुरिलोका लागि उपयुक्त छ,’ उनले भने– त्यही भएर ६ बिघा जमिनमा यो खेती थालेको छु ।
उनले अहिले कृषि पेशाबाटै मासिक चार लाख रुपैयाँसम्म आम्दानी हुने गरेको बताए । आफूले कृषि पेशालाई अंगालेदेखि नै जीवन परिवर्तन भएको उनी बताउँछन् । उनी भन्छन्– ‘जानेपछि कृषिमै पैसा फालाफाल रहेछ ।’

जेटिए अध्ययन गरेका प्रेमराजले शिक्षा संकायमा स्नातकोत्तर गरेका छन् । ‘कृषिलाई निरन्तरता दिनकै लागि जेटिए पढे,’ उनले भने– पछि शिक्षा संकायमा स्नातक पनि गरें ।

जेटिए पढेका उनलाई जागिरका लागि तमामौ अवसर पनि आए, तर उनले जागिर भन्दा पनि आफनै व्यवसाय महत्वपूर्ण ठाने । ‘अरुकोमा गएर काम गरेबापत पाउने मासिक तलब भन्दा थोरै भए पनि आफ्नै गर्नुपर्छ भन्ने लाग्थ्यो त्यो बेला’ उनले भने– जागिरका तमामौ अवसर छोडेर स्वरोजगारको निर्णय लिएको हुँ ।

सरकारले कृषिमा अनुदान दिएको बताउँदै आए पनि आफूले अहिलेसम्म एक पैसा अनुदान नपाएको उनको गुनासो छ । ‘हामीजस्ता वास्तविक किसानलाई सरकाले हेर्दैन,’ उनि भन्छन्– पहुँच र जिम्दार (जमिन भएका तर काम नगर्ने) किसानलाई भने अनुदान दिने गरेको छ । पहुँचका आधारमा मात्रै कृषिको अनुदान पाउने प्रावधानले आफु जस्ता वास्तविक किसान मारमा परेको उनको गुनासो छ ।