खप्तडमा पर्यटक आगमनमा बृद्धि, खानेबस्नेको सुविधाको अभावमा भ्रमण छोट्याउन बाध्य

धनगढी । सुदूरपश्चिम प्रदेशको खप्तड राष्ट्रिय निकुञ्ज यतिबेला पर्यटकहरूको पहिलो रोजाई बन्ने गरेको छ ।

हिउद लागेदेखि दैनिक ५०/६० जना पर्यटकहरू खप्तड घुम्नका लागि पुग्ने गरेको पाइएको छ । वर्षायाम सकिएको र धेरै चिसो भइनसकेको अहिलेको मौसमलाई खप्तड भ्रमणको उत्तम समय मानिन्छ । खप्तड राष्ट्रिय निकुञ्जका सहायक वार्डेन प्रकाश शाहले गत साउनदेखि मंगलबार (कार्तिक ४ गते) सम्म तीन सय ९७ जना नेपाली र नौ जना विदेशी पर्यटक खप्तड घुम्न आएको बताए ।

तर खप्तडमा खाना तथा बासका लागि राम्रो प्रबन्ध छैन । सहायक वार्डेन शाहले घुम्न आउने पर्यटकलाई बास्न र खानाको राम्रो व्यवस्था नभएका कारण बढी दिन राख्न कठिनाई हुने गरेको बताए ।

‘खप्तड पुगेपछिको सबैभन्दा पहिलो समस्या खानपिन र आवास आजका दिन पनि ज्यूका त्यू छ । खण्डहर बनेको घरमा एउटा मेट्रिसमाथि ओढ्ने बिना नै करिब माईनसको चिसोमा कुकरूक्क परेर कोल्टे फेर्दै रात बिताएको देख्दा नमिठो अनुभव भयो । चिया खान पनि लाईन बस्नु पर्ने र तातोपानि पिउन घण्टौ कुर्नुपर्ने !’ ३५ औं पटक खप्तड पुगेर यसै शुक्रबार धनगढी फर्किएका नेपाल भ्रमण वर्ष २०२० का लागि पर्यटन प्रवद्र्धन समिति सुदूरपश्चिम प्रदेशका सदस्य किशोर खड्काले लामो फेसबुक स्टाटस लेखेका छन् ।
उनले तीन दिन खप्तडमा बिताउने गरी आएका काठमाडाैं अशोक शाक्य लगायत चार जनाको टोली सुत्नलाई ठाउ नपाएर खप्तड पुगेकै दिन फिर्ता भएको बताए । “खप्तड बाबा आश्रमबाट घोडा दाउने पाटन हिडेको एक टोली हिड्दा हिड्दा लोखाडा झर्ने ओरालो पुगेर फिर्ता भयो’ उनले सुदूरपश्चिमको अछाम, बझाङ, बैतडी र डोटी जिल्लामा पर्ने खप्तड राष्ट्रिय निकुञ्जमा पुग्ने पर्यटकहरू दुःख भएको उल्लेख स्टाटस लेखेका छन्– कुनै सूचना सहितको जानकारी पाएनन् । डोटीको बगलेखबाट बिहान हिडेका एक जमातलाई राति १० बजे नेपाली सेनाले उद्दार गरेर ल्याउनु पर्‍यो ।

पर्यटकहरूका लागि सुदूरपश्चिम भ्रमणमा खप्तड पहिलो रोजाईमा पर्ने गरेको भए पनि बस्ने र खाने सुविधा विकास हुन सकेको छैन । “खप्तड आउने पर्यटकहरूको पहिलो समस्या नै खान बस्ने समस्या हो’ पर्यटन व्यवसायी खड्काले भने– अहिले खप्तड आइरहेका पर्यटकहरूलाई राति टाउको लुकाउने ठाउँ पाउनु ठूलो कुरा हो ।
तत्कालीन खप्तड क्षेत्र पर्यटन विकास समितिले बनाएको चार कोठे गेष्ट हाउस छ । त्यसको बाहेक एउटा पुरानो भत्किन लागेको घर छ । त्यसैमा पर्यटकहरूलाई बस्ने व्यवस्था गरिने गरेको सहायक वार्डेन शाहले बताए । उनले पर्यटकहरूलाई खप्तड राष्ट्रिय निकुञ्जको कार्यालय र गोलघरहरूमा समेत पर्यटकहरूलाई राख्ने गरिएको बताए । उनले खप्तडमा रहेका सेनाको व्यारेकबाट मेटे«स मागेर पर्यटकलाई सुत्न दिने गरेको बताए
खप्तड जानका लागि सडकको राम्रो व्यवस्था समेत नभएको बेला दुःख गरी त्यहाँ पुगेका पर्यटकलाई बस्न र खानको ठूलो समस्या हुने गरेकाले नै सुदूरपश्चिमको पर्यटन विकास कमजोर भएको छ । यातायात सुविधा नपुगेको खप्तड पुग्न डोटीको झिंरानाबाट ८ र बझाङको लोखडाबाट ५ घण्टा पैदल दुरीको कठिन बाटो छ । “पहाडमा हिंडिरहेका व्यक्तिहरू यो समयमा खप्तड पुग्छन्“ सहायक वार्डेन शाहले भने– हिंड्न नसक्नेलाई अझै धेरै समय लाग्छ ।
बाटो लामो र कठीन हुनुका साथै नयाँ जाने व्यक्तिहरूको लागि बाटो विर्सिने सम्भावना पनि उत्तिकै छ ।

बाटोमा खप्तड जाने बाटोको संकेत समेत राखिएको छैन । बाटो हिंड्दा चाहिने पानी र खाजा समेत आफैले बोकेर जानुपर्ने बाध्यता छ । पर्यटन व्यवसायी खड्काले खप्तड जादा स्थानीय भुगोल र अवस्थाको राम्रो जानकार गाईड या सहयोगी अनिवार्य साथमा लिएर जान सुझाव दिन्छन् । ‘यसरी खप्तड आउने पर्यटकहरूले सधैं दुःख पाइरहे भने सुदूरपश्चिममा पर्यटन प्रबद्र्धन कहिल्यै हुन सक्दैन,’ खड्काले भने, ‘कि त हामीले खप्तडमा पर्यटकका लागि आवश्यक पुर्वाधार बनाउन सक्नुपर्छ कि त खप्तड आउन रोक नै लगाउनु पर्छ । हैन भने सुदूरपश्चिमको बद्नाम मात्रै हुन्छ ।’