कृषिमा अनुकरणीय बन्दै गाउँपालिका अध्यक्ष

बझाङ । दिनभरी सेवाग्राहीको काममा व्यस्त । कार्यकर्तासंगको भेटघाट । बचेको समय गोष्ठी सेमिनारमा । खप्तडछान्ना गाउँपालिकाका अध्यक्ष बर्कबहादुर रोकायाको दिनचर्या प्राय: यसरी नै वित्ने गर्दछ । तर, उनी यत्तिमा मात्रै सीमित छैन । उनी गाउँका उदाहरणीय किसान पनि बन्ने धुनमा छन् ।
उनि बिहान सबेरै उठ्छन । नौ बजेसम्म आफ्नो बारीमा काम गर्छन् । खनजोत गर्ने, मल बोक्ने, विरुवा गोडमेल गर्ने, काँंटछाट गर्ने काममा व्यस्त हुन्छन् । हुन त खप्तडछान्ना गाउँपालिकाका अधिकांस परिवार कृषिमा नै आश्रित छन् । तर, अध्यक्ष रोकाया र अरूहरूको सोंचमा अन्तर छ । अधिकांस किसान कृषि पेसालाई गुजारा चलाउनेमा मात्रै सीमित हुन चाहन्छन्, तर अध्यक्ष रोकाया कृषिका माध्यमबाट नै गाउँको समृद्धि सम्भव छ भन्नेमा विश्वाु गर्छन् । गाउँमै कृषिको आधुनिकीरण उनको धोको छ, त्यसका लागि उनी आफैं उदाहरण बन्न चाहन्छन् ।
गाउँपालिका अध्यक्षमा विजयी हुनु अघि नै उनी व्यावसायिक कृषि पेसामा आवद्ध भइसकेका थिए । ‘हामीले बाजेबराजुका पालादेखि नै खेतिपाती गर्दै आएका छौं, तर हाम्रो प्रगती भएन’ उनी भन्छन्– रातदिन खेतमा घोटिएर काम गर्दा पनि हामी आफैलाई पाल्न नसक्ने अवस्था छौं । किनकी हामीले खेतीपाती नै गर्न जानेनौं ।
उनको अनुभव छ– धान, गहुँु खेती नगर्ने हो भने के खाएर बाच्ने भन्ने अधिकांस किसानको बुझाई रहने गरेको छ । अधिकांस किसानलाई व्यावसायिक खेती गरेर आर्थिक रुपमा सबल हुन सकिन्छ भन्ने अझैं पनि यहाँका धेरैजसो किसानलाई विश्वास नै छैन । उनले थपे– कुन माटोमा कस्तो खेती फस्टाउछ ?, व्यावसायिक खेतीबाट कसरी आर्थिक समृद्धि सम्भव छ ? भन्ने गरेरै देखाउन म व्यावसायिक कृषिमा जुटे ।
उनको बारीमा पाँच सय बढि ओखरका बोट छन् । केही नफल्ने खरबारीमा दुई हजार बढि कागतीका बोट छन् । खोला किनारको जग्गामा दुई सय बढि बोट केरा छन् । अझ यत्ति मात्रै छ्रैन । खोलामा तटबन्धको पनि काम गर्ने र गाईवस्तुलाई पोषिलो घाँस पनि हुने नेपियर घाँस लहरै लगाएका छन् । बारीभरी अनार, सुन्तला लगायतका फलफूलका लटरम्म फलेका छन् । फलफूलका बारीमा अदुवा, बेसार लगायतका मसला बाली लगाएका छन् । घर वरिपरि लगाएको मौसम अनुसारको तरकारी खेतीले राम्रै आम्दानी पनि दिइरहेको छ । ‘लेकतिर दुई हजार जति स्याउका बोट पनि लगाएको छु’ उनले भने– चुनावमा भएको खर्च सबै यही खेतीपातीबाट जुटाएको हुँ । अध्यक्ष रोकाया तरकारी तथा फलफूल खेतीबाट वार्षिक करिब छ लाख रुपैयाँ आम्दानी हुने गरेको बताउँछन् ।
अध्यक्ष रोकायाको सफलताबाट प्रेरित भएर गाउँका अरु किसान पनि अहिले व्यावसायिक खेतीमा आकर्षित भएका छन् । उनका छिमेकी राजेन्द्र रोकायाले भने– पहिला धान गहुँ नरोपे के खाने ? भन्नेहरू पनि अहिले तरकारी र फलफूल खेती गर्न थालेका छन् । हामी अहिले मिहिनेत गर्ने हो भने धान र गहुँ भन्दा दशौ गुणा बढि फाइदा लिन सकिदो रहेछ भन्ने विस्तारै बुझ्न थालेका छौ ।
गाउँमा आधुनिक कृषिको विकास र विस्तारको लक्ष्य बनाएका अध्यक्ष रोकायाले गाउँपालिकाको कार्यक्रम तथा बजेटमा कृषिका लागि एक करोड रुपैयाँ बढि बजेट विनियोजन गरेको बताए । ‘कृषिमा राम्रो मिहिनेत गर्ने किसानलाई छानेर आधुनिक प्रविधि, उन्नत वीऊविजन र सीप विकासमा यो रकम खर्च गरिने छ’ उनले भने– पाँच वर्षको अवधिमा तरकारी र फलफूल खेतीमा यो गाउँपालिकालाई नमुना बनाउने लक्ष्य लिएका छौं ।